Drzewiónka w Mostach koło Jabłonkowa (Mostech u Jablunkova)

Świadkiem dawnych czasów w centrum wsi Mosty u Jablunkova jest drewniany dom z 1790 roku. Pierwotnie był to dom Szotkowskiego, sołtysa Mostów. I jak to było w zwyczaju, miał najładniejszą chatę we wsi. Kolejne pokolenia rodziny Szotkowskich żyły szczęśliwie w tzw. fojtstwie przez wiele lat i pieczołowicie przechowywały stare wspomnienia i fotografie w rodzinnym archiwum. Zdjęcia, które obecnie znajdują się pod opieką Josefa Szotkowskiego, ostatecznie posłużyły jako model do pracy nad dokładną repliką starego drewnianego budynku z połowy XVIII wieku. Pierwotny budynek o konstrukcji zrębowej i obecny wyraźnie pokazują oryginalne elementy architektury ludowej regionu łuku Karpat.

Jednak czas nadszarpnął również most fojtstvo. W 1960 r. rodzina Szotkowskich wyprowadziła się z drewnianego domu, a cztery lata później przypadkowo spadło na niego drzewo. W tym czasie część chaty z bali musiała zostać całkowicie rozebrana. W ostatnich latach budynek znacznie podupadł, drewniane belki kruszyły się pod palcami, a oprócz pogody swoje żniwo zebrały korniki i różne owady. Ostatni niemy świadek dawnych gorolskich czasów zaczął znikać na naszych oczach.

Na przełomie 2007 i 2008 roku w Fojtství rozpoczęto intensywne prace budowlane. Zespół architektów, rzemieślników, historyków doszedł do wniosku, że odnowi starą chatę i nada jej wygląd oryginalnego budynku. Dwustuletnia drewniana chata szybko zmieniała się pod zręcznymi rękami mistrzów ciesielskich – tatrzańskich górali z Zakopanego.

W 2008 r. w drewnianym domu „Na Fojtství” w środku Mostu u Jablunkova powstało Gorolskie Centrum Informacji Turystycznej jako interaktywne centrum poznawania i rozwijania gorolskich zwyczajów i tradycyjnego rzemiosła.

Źródło: www.mostyujablunkova.cz